Đánh giá chính sách di trú Mỹ 2017

1. Những khó khăn

- Việc kiểm tra và truy bắt người nhập cư bất hợp pháp, cho dù có sự phối hợp giữa chính quyền Liên bang và chính quyền các tiểu bang, cũng dễ dẫn đến sự vi phạm nhân quyền, phân biệt đối xử. Do vậy, rất khó để chính quyền Trump cho thực thi biện pháp này, đó là chưa tính đến sự bất hợp tác của chính quyền một số tiểu bang, trong đó nỗi bậtnhất là chính quyền tiểu bang California. Cả hai viện tiểu bang California mới đây đã thông qua nghị quyết bảo vệ di dân bất hợp pháp trước việc họ có thể bị trục xuất bởi chính quyền Liên bang.

- Việc triển khai kiểm tra, truy bắt di dân bất hợp pháp trên phạm vi lớn như vậy đòi hỏi phải cần nguồn lực lớn về nhân sự và tài chính. Điều này sẽ gy khó khăn cho chính quyền liên bang vì hiện nay họ đang thiếu nhân lực trầm trọng, nợ công đang cao ngất ngưỡng, và có chiều hướng tăng thêm.

- Việc tăng cường kiểm tra và truy bắt di dân bất hợp pháp sẽ gây ra sự thù hận, trả đũa tăng cao. Những thành phần tội phạm thuộc di dân bất hợp pháp sẽ liều lĩnh và manh động hơn, và có thể làm tỷ lệ tội phạm gia tăng.

2. Những thuận lợi

- Hiện có một số tiểu bang do Đảng Cộng hòa có vẻ ủng hộ chính sách di trú của ông Trump; do vậy, những di dân bất hợp pháp đang cư trú tại các tiểu bang này có thể sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.

- Di dân bất hợp pháp là vi phạm luật di trú của Liên bang; do vậy, chính quyền liên bang có thẩm quyền toàn diện đối với tội phạm này, mà chính quyền tiểu bang không thể can thiệp được.

- Một trong những điểm yếu nhất, có thể được coi là "tử huyệt" của di dân bất hợp pháp đó là công ăn việc làm. Mục đích của việc tìm cách để được định cư tại Mỹ của hầu hết di dân là để tìm kiếm công việc nhằm tìm kiếm tương lai tốt hơn, và di dân bất hợp pháp cũng vậy. Họ bắt buộc phải có công ăn việc làm để có thể chi trả các khoản chi phí như tiền thuê nhà, ...

Nếu không có việc làm, nhiều khả năng chắc chắn là di dân bất hợp pháp sẽ "chết", và gần như là phải rời khỏi nước Mỹ. Thật không may cho di dân bất hợp pháp là việc cấp giấy phép làm việc (work permit), và các vấn đề xử phạt người chủ lao động liên quan đến giấy phép lao động thuộc thẩm quyền của chính phủ liên bang, và KHÔNG thuộc thẩm quyền của chính quyền tiểu bang.

Do vậy, trong trường hợp chính quyền ông Trump xiết chặt các quy định về giấy phép lao động, như yêu cầu các công ty, xưởng tiệm không được nhận người di dân bất hợp pháp vào làm việc, xử phạt nặng, bỏ tù người chủ lao động sử dụng di dân bất hợp pháp, .... thì di dân bất hợp pháp thật sự sẽ "không còn đất sống" mà buộc phải tự nguyện rời khỏi nước Mỹ.

Như vậy, trong nhiều biện pháp có khả năng được chính quyền ông Trump cho thực thi trong việc trục xuất di dân bất hợp pháp, thì xem ra biện pháp về xiết chặt giấy phép làm việc (work permit), tăng nặng mức phạt tiền và hình phạm tù đối với chủ lao động sử dụng di dân bất hợp pháp có lẽ là biện pháp khả thi nhất, ít tốn kém nhất, và ít bị vi phạm nhân quyền nhất mà chính quyền Trump nhiều khả năng sẽ sử dụng.

Việc thực thi biện pháp này sẽ làm cho di dân bất hợp pháp "không đánh mà sẽ tự đầu hàng" bởi vì công ăn việc làm chính là "tử huyệt" của di dân bất hợp pháp. Không có công ăn việc làm thì di dân bất hợp pháp sẽ không thể "trụ" được lâu dài tại Mỹ