Sự
việc bắt đầu khi sắc lệnh của chính quyền tỉnh British Columbia buộc nhà đầu tư
nước ngoài chi trả 15% thuế chuyển nhượng trên mỗi thương vụ mua nhà. Sắc lệnh
chính thức có hiệu lực từ ngày 2/8/2016. Mức thuế này được xem là hành động nhằm
làm dịu tình trạng đắt đỏ của thị trường bất động sản Vancouver và điều chỉnh
giá cả phù hợp với năng lực tài chính của người dân địa phương.
Theo
nhiều chuyên gia kinh tế và chính trị gia, nguyên nhân khiến thị trường nhà đất
Vancouver nóng lên là do làn sóng đàu tư ồ ạt từ Trung Quốc. Tuy vậy, nhiều ý
kiến trái chiều phủ nhận luận điểm trên. Nhà kinh tế học Paul Ashworth từ Trung
tâm Kinh tế Thủ đô tin rằng, việc mất kiểm soát giá nhà là do thiếu nguồn cung
cùng các tiêu chuẩn cho vay lỏng lẻo và tín dụng giá rẻ. Cơ quan xếp hạng
Moody’s Analytics cũng có những kết luận tương tự, chính nguồn cung không đủ chứ
không phải việc tăng nhu cầu mua nhà từ nhà đầu tư nước ngoài khiến thị trường
Vancouver trở nên đắt đỏ.
Thậm
chí, một số nhà học giả còn khẳng định bong bóng bất động sản không hề tồn tại ở
Vancouver. Nhà kinh tế học vừa giành giải Nobel – Joesph Stiglitz cho biết bong
bóng nhà đất chỉ tồn tại khi có sự đầu tư một cách dữ dội và điên cuồng. Trong
khi đó, theo dữ liệu từ tỉnh British Columbia từ ngày 10 tháng 6 năm
2016, số giao dịch với người nước ngoài chỉ chiếm 10% tổng giá trị giao dịch
ở Vancouver. Con số này thực sự không đủ sức để tạo ra bong bóng bất động sản.
Việc
áp mức thuế mới sẽ tạo ra nhiều tình huống cho sự phát triển đối với kinh tế
Canada. Tình huống thứ nhất, các nhà đầu tư sẽ chấp thuận mức thuế này, xem nó
như một khoản phí kinh doanh và hy vọng chính quyền sẽ dùng thuế để kích thích
nguồn cung phát triển trở lại. Tình huống thứ hai, các nhà đầu tư sẽ tìm kiếm
thị trường nhà đất rẻ hơn. Rẻ ở đây có thể hiểu là phân khúc nhà đất giá rẻ hoặc
đầu tư vào những tỉnh, thành phố có mức thuế rẻ hơn.
Việc
đầu tư vào phân khúc nhà bình dân có thể giúp nhà đầu tư giảm bớt thuế song lại
tiềm ẩn nguy cơ thừa bất động sản ở phân khúc cao cấp dẫn tới thắt nguồn cung
trong tương lai. Với làn sóng tìm kiếm những thị trường có mức thuế rẻ, thành
phố Toronto ở tỉnh Ontario trở thành điểm hẹn lý tưởng. Làn sóng này khiến giá
nhà ở Toronto tăng mạnh và đặt chính phủ vào thế phải lựa chọn.
Chính quyền hoặc
duy trì mức thuế hiện tại, đón một lượng lớn nguồn ngoại tệ đổ vào và chấp nhận
tình trạng giá nhà tăng – điều có thể gây ra những phiền phức không nhỏ đối với
người địa phương, hoặc áp mức thuế mới như Vancouver và đẩy mình vào tình thế của
Vancouver hiện tại. Theo diễn biến thực tế, rõ ràng chính quyền Ontario đã chấp
thuận phương án thứ nhất. Họ hy vọng nguồn đầu tư từ nước ngoài sẽ xuất phát từ
những người nhập cư có nhu cầu trở thành công dân hoặc từ các bậc cha mẹ nước
ngoài mua nhà cho con cái du học – tầng lớp sẽ quyết định ở lại Toronto
sau khi tốt nghiệp. Nếu quả thực vậy, đó là những tiềm năng tốt cho sự phát triển
kinh tế của Toranto nói riêng và Ontario nói chung.
Việc
cản trở vốn từ nhà đầu tư và khiến họ tìm kiếm thị trường khác có thể giúp điều
chỉnh giá nhà ở Vancouver song lại gây ra những tác động tiêu cực đối với nền
kinh tế Canada. Canada vẫn phải phụ thuộc vào nguồn vốn nước ngoài để bù cho sự
thâm hụt tài sản khoản 62 tỷ USD một năm và 3,5% tổng sản phẩm quốc nội. Trước
tình hình đó, không chỉ British Columbia mà cả Canada phải thực sự xem lại
chính sách của mình nếu nó có thể gây hại cho nền kinh tế, nhất là khi nó có thể
vi phạm các hiệp định quốc tế.
EmoticonEmoticon