Hạn mức đầu tư EB5 được Bộ An ninh nội địa Mỹ đề xuất
tăng lên 1,35 triệu USD, thay vì 500.000 USD như hiện tại.Không còn dừng lại ở
những lời đồn đoán, trong bản đề xuất mới đây, ngày 13/1, Bộ An ninh nội địa Mỹ
(Cơ quan chủ quản của Sở Di trú Mỹ) đã yêu cầu điều chỉnh hạn mức đầu tư đối với
vùng khuyến khích đầu tư (vùng TEA) từ 500.000 USD lên 1,35 triệu USD. Kèm theo
đó, bản đề xuất kiến nghị tăng hạn mức đầu tư đối với các vùng khác từ một triệu
USD lên 1,8 triệu USD.
Mức giá đầu tư EB5 tăng cao
Hiện tại, các dự án được phép mở rộng tọa độ vùng TEA ra nhiều hướng để tranh thủ điều kiện từ các vùng lân cận dự án. Đề xuất nếu có hiệu lực sẽ buộc dự án chỉ phát triển theo một hướng. Trường hợp mở rộng tọa độ sang các vùng khác thì mỗi vùng địa lý thêm vào phải đáp ứng được cả hai tiêu chí về tỷ lệ thất nghiệp và thống kê dân số.Một là tỷ lệ thất
nghiệp phải ở mức 150% so với tỷ lệ thất nghiệp trên toàn quốc. Hai là phải có
dân số từ 20.000 người trở lên. Căn cứ vào đề xuất này, việc xác định tọa độ
vùng TEA cũng được yêu cầu thắt chặt lại.
 |
| Hạn mức đầu tư EB5 được Bộ An ninh nội địa Mỹ đề xuất tăng lên 1,35 triệu USD |
Như vậy, thay vì
dễ dàng tọa lạc ở trung tâm các thành phố lớn như hiện tại, trong tương lai,
các dự án mới có thể khó đáp ứng điều kiện và phải chọn những địa điểm lân cận
trung tâm để làm dự án.
Chương trình
EB5 vẫn còn nhưng không còn là ước mơ của nhiều người mà sẽ chỉ dành cho một số
người vì rất khó để chứng minh nguồn tiền 1,3 triệu USD.
Cơ quan này cũng đề xuất định nghĩa lại khái niệm vùng TEA (Vùng khuyến khích đầu tư). Thay vì chỉ cần thỏa một điều kiện, thì nay, những vùng được xếp vào diện khuyến khích đầu tư phải thỏa cả hai.Khả năng thay đổi
luật lần này khác với những lần trước. Chương trình đã được gia hạn 3 lần kể từ
tháng 9/2016 để chờ kết quả bầu cử Tổng thống. Dự kiến thay đổi luật lần này được
Bộ an ninh nội địa - cơ quan bộ quản lý sở Di trú Mỹ soạn thảo 115 trang.
Có thể nhiều dự
án không đồng ý nhưng sẽ khó tác động đến quyết định của Bộ An ninh nội địa. Nếu
được thông qua, luật mới sẽ áp dụng cho nhà đầu tư mới sau ngày 28/4, có thể
thay đổi toàn diện cuộc chơi đầu tư định cư Mỹ vì chương trình sẽ chỉ dành cho
một nhóm người nhất định.
 |
| Chương trình EB5 vẫn còn nhưng không còn là ước mơ của nhiều người |
Chương trình đầutư EB5 được Quốc hội thông qua từ năm 1990 cho phép nhà đầu tư nước ngoài đầu
tư 500.000 USD vào vùng khuyến khích đầu tư và cả gia đình sẽ nhận thẻ xanh. Rất
nhiều nhà đầu tư nước ngoài, gần 90% là Trung Quốc chọn chương trình này để con
cái học hành miễn phí và có cơ hội nhập tịch trong tương lai.
Những sai lầm khi đầu tư EB5 sang Mỹ
Nhà đầu tư sẽ gặp
rủi ro nếu chỉ quan tâm thông tin quảng cáo dự án trong khi điểm quan trọng nhất
- ai quản lý tiền lại không biết.Theo Fortune, Trung Quốc là nước có nhiều nhà
đầu tư định cư bị mắc sai lầm trong những năm qua với nhiều lý do như phía quản
lý vốn sử dụng tiền sai mục đích, không minh bạch trong tài chính, pháp lý dự
án không đầy đủ, tiếp thị sai sự thật…
Đa phần các dự
án đầu tư định cư Mỹ diện EB5 có cấu trúc tài chính theo phương thức cho vay
mượn. Tất cả tiền của nhiều nhà đầu tư được quản lý bởi một công ty TNHH gọi là
“general partner” (viết tắt là GP). Công ty GP này thường được một công ty quản
lý vùng (regional center) hoặc một công ty khác có liên quan hoặc không liên
quan đến nhà phát triển dự án quản lý.
 |
| Dự án đầu tư định cư Mỹ diện EB5 có cấu trúc tài chính theo phương thức cho vay mượn. |
Theo cấu trúc
này thì tiền của nhà đầu tư không được chuyển thẳng vào dự án mà thông qua công
ty GP. Nói cách khác, dự án chưa bao giờ có mối quan hệ trực tiếp với nhà đầutư EB5 và dự án cũng không biết nhà đầu tư là ai. Phía nhà phát triển dự án chỉ
biết công ty TNHH quản lý vốn, tức là công ty cho dự án vay tiền.
Đa phần nhà đầu
tư chỉ nhìn nhận dự án theo các yếu tố bề nổi như quy mô, tên tuổi thương hiệu,
hứa hẹn bằng lời nói, nội dung tiếp thị hấp dẫn. Một số dự án dùng phương thức
tâm lý như “chính phủ”, quan hệ trong chính quyền… để tạo thêm niềm tin cho nhà
đầu tư.
Cũng theo quy
trình đầu tư trên thì nhà đầu tư rất sai lầm khi chỉ nhìn vào dự án để thẩm tra
trong khi người quản lý tiền của mình thì không thẩm tra. Trách nhiệm pháp lý
hoàn vốn cho nhà đầu tư là công ty quản lý vốn, không phải dự án EB5. Dự án có
trách nhiệm trả nợ cho công ty quản lý vốn. Do vậy, cần thẩm tra dự án là ai,
tiểu sử, tài chính, độ tín nhiệm, kế hoạch trả nợ… nhưng quan trọng hơn là xác
minh công ty quản lý vốn trực tiếp của nhà đầu tư.
Với một vài dự
án nhỏ như mở nhà hàng, kinh doanh ẩm thực ăn uống nói chung, nhà đầu tư có thể
có vốn trực tiếp như cổ đông song rủi ro cho thẻ xanh cực kỳ quan trọng. Với
hình thức đầu tư này thì công việc được tạo ra hoàn toàn phụ thuộc vào việc làm
trực tiếp trong nhà hàng. Nếu 6 tháng nhà hàng thua lỗ thì không thể duy trì việc
làm để lấy thẻ xanh vĩnh viễn sau 2 năm. Thực tế tại Mỹ, F&B là một trong
những ngành có cạnh tranh và rủi ro cao nhất.
 |
| Nhà đầu tư EB5 không được đọc hoặc đọc qua loa các bản tóm tắt thay vì phải đọc và thẩm định |
Một sai lầm
nghiêm trọng khác là vì dự án có quá nhiều thông tin pháp lý, thậm chí tài liệu
có cả gần 1.000 trang, tuy nhiên nhà đầu tư EB5 không được đọc hoặc đọc qua loa các
bản tóm tắt thay vì phải đọc và thẩm định. Có những điều khoản công bố rủi ro
(risk disclosure) bắt buộc công bố theo luật thì bị các công ty tiếp thị dự án
cắt bớt để nhà đầu tư “không cảm thấy lo sợ”
Một số nhà đầu
tư thì cần đi thăm dự án để yên tâm. Việc này lại càng sai lệch vấn đề khi đi
xem miếng đất trống nằm đó hoặc chỉ thấy công việc xây dựng đang tiến triển thì
“an tâm” hơn. Những việc bề nổi như thế này chỉ làm thỏa mãn các lo lắng không
đúng chỗ của nhà đầu tư.
Nhiều nhà đầu tư
cũng có xu hướng chọn dự án liên quan đến ngành nghề tương tự công việc mình
đang làm ở Việt Nam để có thể kiểm soát nhiều hơn. Điều này cũng không phải là
lựa chọn sáng suốt bởi nhà đầu tư không có vốn trực tiếp trong dự án và cũng
không có quyền hạn gì. Ví dụ trong lĩnh vực quản lý quỹ đầu tư, nhà đầu tư gửi
5-10 triệu USD cho người quản lý vốn và chỉ cần tìm hiểu và tin người quản lý vốn
chứ không cần biết nhiều người này sẽ dùng vốn của mình đầu tư vào cái gì, ở
đâu. Niềm tin trong trường hợp này phải đặt đúng người quản lý vốn chứ không phải
đặt vào dự án.
Ngoài ra, cũng
không thể bỏ qua yếu tố tâm lý. Nhà đầu tư thường theo tiếng đồn của một xu hướng
nào đó hoặc nghe ý kiến người quen ở Mỹ và đưa ra kết luận để chọn dự án đầu tư
một cách rất cảm tính thay vì dùng lý trí, kinh nghiệm và dữ liệu để phân tích.
Đôi khi quyết định đặt niềm tin chỉ bằng một cảm giác lại chính xác an toàn hơn
sự phân tích bằng dữ liệu. Song về khía cạnh tài chính, pháp lý trong đầu tư EB5 thì không nên bỏ qua các yếu tố cơ bản.
EmoticonEmoticon